Robert-Jan van der Zwaag
24 januari 2024

Het HYPE netwerk biedt ambitieuze jonge professionals de kans om hun kennis over de Europese Unie te verdiepen, hun professionele vaardigheden te vergroten en aan hun persoonlijke ontwikkeling te werken. Zo nu en dan schrijven de HYPE-leden een column over een onderwerp dat hen interesseert en/of waarover zij een duidelijke mening hebben, welke ze willen delen met een groter publiek. Wil je zulke columns niet missen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief!

Deze column is geschreven door Robert-Jan van der Zwaag (32), relatiemanager bij de Dienst Wegverkeer (RDW). Deze column reflecteert uitsluitend een persoonlijke visie.

Wist je dat niet alleen de Rijksoverheid, regionale en lokale overheden, maar ook zelfstandige
bestuursorganen (ZBO’s) in sterke mate worden beïnvloed door de EU en soms zelfs door de VN? In
deze blog wil ik jullie meenemen in het internationale speelveld van zo’n ZBO, namelijk de Dienst
Wegverkeer (RDW). Even iets over mijzelf: ik werk als relatiemanager bij de RDW en ben daardoor
veel in contact met het reilen en zeilen van de EU en de VN op gebied van de totstandkoming van
wet- en regelgeving. Daarnaast ben ik natuurlijk ook trots lid van de zevende lichting van HYPE.
De RDW, staat dat niet op je rijbewijs? En is dat iets met de APK?

De uitgifte van het rijbewijs en de APK zijn inderdaad taken van de RDW, maar zeker niet de enige
taken. Om een voertuig in de EU op de markt te brengen, moet deze aan ongelooflijk veel
technische- en veiligheidseisen voldoen. Dit moet door een onafhankelijke organisatie van één van
de lidstaten worden getest, gecertificeerd en geregistreerd. Voor Nederland neemt de RDW deze
belangrijke taak op zich. Wanneer je bijvoorbeeld het teken “E4” in je ruit ziet staan, weet je dat het
door de RDW gekeurd is. Let maar eens op wanneer je de volgende keer in een auto stapt!

Hoe zit dat nu, dat internationale speelveld?
Nederland heeft in 1958 een VN-verdrag getekend voor de harmonisatie van wet- en regelgeving
voor voertuigen. Dit om te voorkomen dat in elk land totaal verschillende voertuigeisen zouden
gelden en je dus niet met elk voertuig over de landsgrenzen zou mogen gaan. Deze harmonisering
zou ook voor de bevordering van de wereldeconomie moeten zorgen; fabrikanten willen immers hun
voertuigen overal verhandelen. Na de oprichting van de EU heeft ook de EU dit verdrag getekend,
maar maakt ook eigen aanvullende eisen, bijvoorbeeld op gebied van emissies en geautomatiseerd
rijden. De aanscherping van emissies, de nieuwste snufjes waarbij het voertuig taken deels overneemt van de bestuurder en noem het maar op, worden dus allemaal geregeld binnen de EU of de VN.

En welke rol heeft de RDW in de EU en VN?
Binnen de VN kunnen voorstellen door landen of een vertegenwoordiging vanuit fabrikanten worden
gedaan. Uiteindelijk mogen alleen de landen over deze voorstellen stemmen. Doordat beide partijen
voorstellen kunnen doen, die vervolgens uitgewerkt worden, kun je stellen dat de wetgeving
daarmee niet mijlenver achter ligt op de innovatie binnen de sector.
Binnen de EU is eerst de Europese Commissie aan zet om een voorstel te doen, alvorens dit met de –
lidstaten uitgewerkt wordt. Deze wetgeving komt voornamelijk vanuit de ’EU-ministeries’ DG GROW,
DG MOVE en DG CLIMA. Beleidsmedewerkers van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en
technische specialisten vanuit de RDW vertegenwoordigen Nederland in verschillende gremia, die
zijn opgericht na het verdrag van 1958 en vanuit de EU. Doordat Nederland veel technische kennis en
geen grote automotive-industrie heeft (minder belangenverstrengelingen) hebben we een
vooraanstaande positie. En, voor een klein land als Nederland, veel invloed.

Impact op een Nederlandse ZBO
Zoals je begrijpt, zijn de ogen van de RDW dus niet alleen op Den Haag gericht, maar ook op Brussel
en Genève. Juist dat maakt het soms dus ook lastig. Vanuit allerlei kanten komt nieuwe wet -en
regelgeving tot stand. Dit betekent nieuwe eisen en taken die geïmplementeerd moeten worden. De
nieuwe APK-eisen, registratie, veiligheidseisen, emissieklasse en straks ook de recyclebaarheid en
meer autonome functies van je voertuig komen allemaal voort uit de internationale koker. Op het
oog kan een ZBO dus alleen nationaal gericht zijn, maar – als je verder kijkt – internationaal veel
invloed hebben op veiligheid, duurzaamheid en rechtszekerheid.